De Universiteit van Luik, Gembloux Agro-Bio Tech en Piloten Zonder Grenzen België ondersteunen African Parks en de regering van Tsjaad bij de fotografische lucht inventarisatie van het GEFZ en het PAK
Van 18 maart tot half mei 2024 vindt een grootschalige lucht inventarisatie campagne plaats in het zuidoosten van Tsjaad, in het Grand Ecosystème Fonctionnel de Zakouma (GEFZ) en het Paysage Aouk-Keïta (PAK). Meer dan 150 vlieguren in een Cessna 206 zijn gepland om de populatiegrootte van grote herbivoren zoals olifanten, giraffen, buffels en antilopen in te schatten, net zoals de menselijke invloed.
Het onderzoek past de standaarden toe van het programma “Monitoring the Illegal Killing of Elephants” (MIKE) van de “Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora” (CITES).
Naast de traditionele methoden, worden in dit onderzoek ook nieuwe methoden voor fotografische lucht inventarisatie uitgetest, waarbij de gegevens worden geanalyseerd met behulp van een kunstmatige intelligent algoritme dat is ontwikkeld aan de Universiteit van Luik Gembloux Agro-Bio Tech.
In het Zakouma National Park, dat 3.060 km² bestrijkt, bestaat de inventarisatie uit een totale telling van 100% van het park, wat een technische uitdaging en een primeur is op het gebied van fotografische inventarisatie.
In het oosten van het park is ook een steekproefsgewijze telling uitgevoerd. Dit type inventarisatie is meer geschikt voor fotografische inventarisaties, omdat het gebied dat door de camera's wordt bestreken kleiner is. Tijdens deze steekproefsgewijze inventarisatie in het oosten van het park zullen ook satellietbeelden met een zeer hoge ruimtelijke resolutie van het type ‘Pleiades Neo’ worden gemaakt, dankzij een samenwerkingsprotocol tussen Piloten Zonder Grenzen België en de Airbus Foundation. Het doel is om het gebruik van dit type beelden te testen voor wildlife-inventarisaties op basis van satellietbeelden.
Het inventarisatieproces voor de rest van het Grand Ecosystème Fonctionnel de Zakouma (28.162 km²) en het Aouk-Keïta landschap (38.757 km²) is ook gebaseerd op steekproeftellingen.
De lucht inventarisatie, met name de totale telling, is een tool die door het management van het Zakouma National Park wordt gebruikt, sinds 2005 bijna om de twee jaar, om het wild in het park te monitoren. Het is een graadmeter voor de effectiviteit van het parkbeheer, waardoor de gezondheid en veerkracht van het ecosysteem kunnen worden beoordeeld, evenals de effectiviteit van de beheersmaatregelen die zijn genomen ter bescherming ervan. Het is opmerkelijk, vooral in Centraal-Afrika, om zo'n uitgebreide dataset te hebben over zo'n lange periode.
Het doel van deze gemengde inventarisatie (waarnemers en fotografie) is enerzijds om de effectiviteit van inventarisaties met waarnemers aan boord en fotografische inventarisaties te vergelijken, maar ook om de effectiviteit van steekproeftellingen te vergelijken met totale tellingen in het oosten van het Zakouma National Park.
African Parks streeft ernaar kritisch te blijven kijken naar de gebruikte methoden en benaderingen om de luchtbewaking van zowel wilde als gedomesticeerde dieren te optimaliseren en continuïteit te waarborgen met eerdere inventarisaties. Meer nog dan absolute waarden zijn het de trends die de meest waardevolle informatie vormen voor de parkmanagers. Daarom plant African Parks om de traditionele gemengde inventarisaties en fotografische inventarisaties over meerdere jaren te herhalen om overlap te verzekeren in de resultaten die door de verschillende benaderingen worden bekomen. Deze onderzoeken naar innovatieve methoden voor grootschalige fauna-monitoring, met gebruik van lucht- en satellietbeelden, vormen het hart van de samenwerking tussen African Parks en Gembloux sinds 2021.
Het GEFZ omvat drie beschermde gebieden met verschillende statussen. Dit zijn het Zakouma National Park, het Bahr Salamat Wildlife Reserve en het recentelijk opgerichte Siniaka Minia National Park. Het GEFZ is de habitat van de laatste migratie van grote dieren (olifanten, leeuwen, grote antilopen, giraffen, struisvogels) in het Sudano-Sahel-ecoklimaatgebied.
In 2010 nam African Parks, in samenwerking met de regering van Tsjaad, de verantwoordelijkheid voor het beheer van het Zakouma National Park, dat een oppervlakte van 3.060 km² bestrijkt. De handhavingsinstanties werden geherstructureerd en de nadruk werd gelegd op nauwe samenwerking met lokale gemeenschappen om het park te beschermen. Het park heeft opmerkelijk herstel doorgemaakt na tientallen jaren van stroperij die zijn voortbestaan ernstig bedreigde. Gedurende meerdere jaren is er geen enkele olifant gedood door stropers. Terwijl er in maart 2011 slechts één olifantenkalf in het park was geboren, werden er tijdens de luchtinventarisatie van 2018 127 olifantenkalfjes jonger dan drie jaar geteld, wat wijst op een uitstekende gezondheid van de olifantenpopulatie.
In 2017, na het succes van de samenwerking met African Parks in het Zakouma National Park, nodigde de regering van Tsjaad African Parks uit om ook het Siniaka Minia Wildlife Reserve te beheren, evenals het Bahr Salamat Wildlife Reserve en aangrenzende wildcorridors, waarbij het volledige 28.162 km² Grand Ecosystème Fonctionnel de Zakouma (GEFZ) werd opgenomen in dit nieuwe mandaat.
Het Aouk-project, dat zich richt op het Paysage Aouk-Keïta (PAK) in het zuidoosten van Tsjaad en in 2020 werd gestart door African Parks, heeft als doel via legale en traditionele instrumenten de processen en ecosysteemdiensten te herstellen en te ontwikkelen die zowel de biodiversiteit als de lokale bevolking ondersteunen in dit uitgestrekte grenslandschap met de Centraal-Afrikaanse Republiek.
